…Sanat fuarları bana göre içinde yüzlerce kapı bulunan büyük bir koridor gibi. Her kapının ardında bir güzellik ve bilinmezlik barındıran, keşfe açık devasa bir alan. Çünkü binlerce izleyici, yüzlerce koleksiyonerle birebir iletişim kurabildiğiniz benzersiz bir etkinlik…
Taha Baydar ile 16 Ekim’de ilki başlayacak olan ArtNouva Fuarı’na hazırlandığı çalışma ortamında söyleştik! Cam ve ötesine ilişkin…
Röportaj: Tuba Ekşi
Cam yolculuğun nasıl başladı?
Aslında her şey mutluluğu aramakla başladı. Hiç bir veriyi analiz etmeden ‘ne ile mutlu olurum?’ sorusunun cevabında kendimi 2005 yılında üniversite yetenek giriş sınavında buldum. Sınav formunda cam bölümünü gördüğüm an yollarımız kesişti. Bu kesişimi öğrenme, merak ve macera arzusu tetikledi. Kazandıktan sonra ise bu tutku şaşkınlık, heyecan ve özveriyle birleşerek bugüne yani tam 19 yıllık bir birlikteliğe getirmiş oldu.
Üniversite eğitiminden memnun musun? Cam, akademik eğitim almadan da geliştirilebilecek bir alan mı?
Kesinlikle memnunum. Bu memnuniyete bir çok farklı kurumda aldığım eğitimler ve burslar neticesinde varmış oldum. Zira küçük yaşta hiç akademik eğitim almadan çırak olarak eğitim almış olsaydım şu an ciddi anlamda zanaat olarak ilerlemiş olurdum. Ama bugün akademide öğrencilerime dediğim gibi ‘öğrenmeyi öğrendiğim yerden’ mahrum olmuş olurdum. Akademide bu işin zanaatsal kısmını elbette öğreniyoruz, öğretiyoruz. Ama en az onun kadar kıymetli bir diğer şey, farklı düşünme becerisini, yani bilgiler ışığında yaratıcılığı da öğreniyoruz, öğretiyoruz. Daha doğru bir ifadeyle öğrenme becerilerini geliştiriyoruz.
Günümüzde cam sanatçısı olmanın avantajı ve dezavantajı nelerdir?
Cam son yüzyılda küçük atölyelere de evrilerek sanatsal anlamda daha çok ele alınan bir malzemeye dönüştü. Türkiye’de ise bu durum henüz çok daha yeni. Akademik eğitim almış cam sanatçıları arasında halen çalışmalarına devam eden ilk mezunlardanım. Bunun avantajları da dezavantajları da çok fazla. Zira insanlar ilk defa sizden bu tarz ışıltılı eserlere tanık olması bir avantajken; sizden önce varolma çabasında bulunan bir örnek olmaması ve sizin her adımınızın gelecek nesillere örnek teşkil etmesi de oldukça meşakkatli ve ciddi bir durum. Tabi bu söylemlerimin zorluğuyla paralel gelişen heyecan ve gurur gibi duyguları da birlikte getiriyor. Bu da tüm zorluklara rağmen yola devam etmenizi sağlıyor.
Müzik ile ilişkin nasıldır? Eserlerini üretirken neler dinlersin?
Tasarım gibi düşünsel aktiviteler, yaratım süreçleri içerisindeyken nötr müzik dinlemeyi tercih ederim. Klasik müzik veya piyano tercihimdir. Çünkü bu müzikler beni herhangi bir yere çekmekten ziyade iç dünyamda bembeyaz bir boşlukta süzülmemi ve istediğim yere gidip rahatlıkla odaklanmamı sağlıyor. Fakat cam şekillendirirken bu durum biraz daha değişken. Çünkü süreç içinde tempo ve enerjiye ihtiyacım olmaktadır. Bu sebeple cam yaparken tercihim genellikle rock müzikten yanadır.
Kalemin cam eserlerine nasıl yansıyor?
Bana göre kalem düşünme biçimini ifade eden en temel ve güçlü sanatsal ifade aracıdır. Önce kalemde çıraklığı atlamalısınız ki başka malzemelere de geçebilesiniz. Bu doğrultuda ‘ışıltılı sahil’ isimli çocuk kitabımda cam sanatını, yaratıcılığı, üretim sürecini, teknikleri, çalışmayı, fedakarlığı, belki de en önemlisi umudunu hiç yitirmemeyi ele alarak ürettiğim bir eserdir. Bunun yanı sıra kendi adımla yaptığım müzik çalışmaları da yaratıcılığımı, bilgi, beceri ve içtenliğimi aktardığım eserlerimdir. Özetle malzeme değişebilir ama aslolan eserin niteliğini sürdürmesidir.
Eserlerini üretirken diğer disiplinlerden de yararlanıyor musun?
Bana göre sanatın temeli en az 1 insan ve en az 1 malzemeden oluşmaktadır. Taraflar birbirlerini ne kadar iyi tanırsa ortaya çıkan eser de sanatsal söylem dilini o kadar etkili kılar. Bu anlamda kişinin birden fazla malzemeyi kullanabilecek kadar tanıması onun yetkinliğini ve başarısını da artıracağı kanaatindeyim. Bu sebeple akademide yönettiğim dersler kapsamında yardımcı malzemelerin önemine ve kullanımına özen gösterilmesini tavsiye etmekteyim. Yeni malzemeler deneyimlemek konusunda onları teşvik etmekteyim.
Cam şekillendirme sürecin nasıl ilerliyor?
Birden fazla yöntemle ilerlenebilen bir süreç aslında cam yapmak. Ama son yıllarda teknik ve maddi yetersizlikler sebebiyle üretim tekniğimde değişti. Haliyle bu tasarımlarıma da yansıdı. Hali hazırda cam ergitme fırını olmaması sebebiyle eski çalışmalarımı belirli sıcaklıkta eritip tekrar şekillendiriyorum. Bu benzersiz doku ve form olanaklarını bana sunsa da, çok fazla teknik olasılıksızlığa götürüyor. Yine de kimsenin tekrarını yapamayacağı, benzersiz nitelikte eserler üretmek beni mutlu ediyor. Bu aynı zamanda doğada hiç bir şeyiniz olmadan hayatta kalma çabanızı, cam ve sanat alanında benzerini yaşıyor gibi hissediyorum. Bu da bana çekici geliyor aslında. Olanaksızlıklar içinde işleri oluruna koymak.
Sanat fuarları, sanatçılar ve koleksiyonerler için nasıl katkıda bulunuyor?
Sanat fuarları bana göre içinde yüzlerce kapı bulunan büyük bir koridor gibi. Her kapının ardında bir güzellik ve bilinmezlik barındıran, keşfe açık devasa bir alan. Çünkü binlerce izleyici, yüzlerce koleksiyonerle birebir iletişim kurabildiğiniz benzersiz bir etkinlik.
ArtNouva ile binlerce izleyicinin karşısına çıkacaksın, bu sana nasıl hissettiriyor?
Henüz ilki gerçekleşecek olan bu fuar beni heyecanladırdığı gibi bir parçası olmak da gururlandırıyor. Fikir sahibinden geliştiricisine, sponsorlarından emekçilerine ve katılımcılarına herkese teşekkürü bir borç bilirim. Bu etkinliğinin bir dahaki yıllarda devam etmesini, diğer şehirlerde benzer etkinliklere teşvik edici nitelikte olmasını, hatta uluslararası platformlarda daha büyük fuarlara da sebep olmasını içtenlikle dilerim.
